Yazıda teknik analiz üzerindeki yanlış anlaşılmalardan ve yapılan başlıca hatalardan bahsedilmiştir, keyifli okumalar.
Finansal piyasalarda yaygın olarak en çok kullanılan araçlardan biri teknik analizdir. Emtia piyasaları, para piyasaları ve dijital para piyasalarında özellikle kullanılan yegane araçları içerisinde barındırır. Çünkü temel analiz yöntemleri bu piyasalarda uygulanabilir değildir. Hatta pay piyasalarında bile kullanımı oldukça revaçtadır.
Teknik analiz bilgisine sahip olmak kolay olsa da uzmanlaşmak zorlu bir süreçtir. Bilgiyi uygulamaya dökmeye başladığımızda daha önce karşılaşmadığımız sorunlarla başbaşa kalırız ve doğal olarak hata yapma eğiliminde oluruz. Sonuçta, varlık alım satımlarımızda zararlar oluşabilir. Bu durum, doğal olduğu kadar oldukça can sıkıcıdır. Dikkatli olmadığınız takdirde hatalarla karşılaşırsınız ve bu hatalardan ders çıkarmazsanız sermayenizi kaybedebilirsiniz. Tâbii ki hatalardan ders almak önemlidir ancak bunlardan kaçınmak daha da önemlidir. Hatalardan kaçınma yetimizi güçlendirdikçe alınan yanlış kararlardan dönebilme manevramız da o derece güç kazanır.
Stratejimizi geliştirmek için pratik yapmalı ve çeşitli analiz yöntemlerini birlikte değerlendirerek güçlü fikirler ortaya atmayı amaçlamalıyız. Diğer her işte olduğu gibi yatırımda da tutarlı bir başarı sağlamak için zamana ihtiyaç duyarız. Bu süreçte güçlü yanlarımızı görebilir, zayıf yanlarımızı tanımlayabilir ve kararlarımızı kontrol edebiliriz. Yazıda, yatırım ve ticaret işlemlerine yeni başlayan ve finansal varlık incelemelerinde teknik analiz araçlarını kullanmaya hevesli kişilerin yaptığı en yaygın hatalardan bahsedeceğiz.
İçerik
I. Kayıpları Durdurmamak
II. Sürekli İşlem Yapmak
III. Piyasadan İntikam Almaya Çalışmak
IV. Alınan Kararda İnatçı Olmak
V. Olağan Dışı Piyasa Koşullarını Göz Ardı Etmek
VI. Teknik Analizin Bir Olasılık Hesaplama Aracı Olduğunu Unutmak
VII. Diğer Yatırımcılara Göre Hareket Etmek
I. Kayıpları Durdurmamak
Piyasalarda dikkatli olmalısınız, sermayenizi korumak her zaman için önceliğiniz olmalıdır. Bu nedenle kayıplarınız sürekli olarak artıyorsa bazı kararlarınızda yanlışlıklar olabilir, neresinden dönerseniz kârdır.
Yatırım işi zorlu bir iştir. Bu nedenle, bu işe kollarınızı sıvarken ilk amacınız kazanmak değil, kaybetmemek olmalıdır. İşlem açmaya başladığınızda portföyünüzde bulunan nakitin küçük bir miktarı ile pozisyon büyüklüğünü ayarlayın. Bu kısımda oluşan sonuçlarda tutarlılık görünüyorsa pozisyonunuzu daha fazla artırabilirsiniz.
Pozisyona girmeden önce bir kayıp durdur noktası (stop-loss) belirlemek akıllıca bir davranış olacaktır. Kazanmayı hedeflediğiniz miktar için kaybetmeyi göze aldığınız miktar, işleminizde hatalı olduğunuzu kabul ettiğiniz noktadır. Bu nokta sayesinde, kötü bir karar almanıza rağmen uğrayacağınız zarar kısıtlanmış olur.
II. Sürekli İşlem Yapmak
Sürekli işlemden işleme geçmek oldukça yıpratıcı bir yanlıştır. Çünkü her işlemlerden önce bir varlığı analiz etmek ve alım satım noktasına gelmesi için sabırlı olmak gerekir. Yatırım ve ticaret tarzlarına göre işlem açmak için gereken sinyaller birbirinden farklı zamanlarda oluşur. Kimi yatırımcılar yılda yalnızca birkaç defa işlem yaparken, kimi tüccarlar piyasaların açık olduğu her gün işlem yapabilirler.
İşlemde olmak için alım satım yapmamalısınız. Kimi zamanlarda yalnızca piyasanın oluşmasını beklemeniz gerekir. Çünkü, pek çok durumda oluşabilecek fırsatların ortaya çıkmasını beklemek diğer durumlara göre daha garantili ve daha kârlı sonuçlar elde etmemizi sağlayabilir. En önemlisi de sermayemiz o an için koruma altındadır ve olası fırsatlar için emrimize amade bir şekilde beklemektedir. Fırsatların her zaman ortaya çıkabileceğini ve bu fırsatlar için yapmamız gereken şeyin yalnızca beklemek olduğunu aklımızın bir köşesine yazmalıyız.
Dar zaman aralıklarında yapılan alım satımlar kötü sonuçlar doğurabilir. Çünkü oluşan piyasa gürültüsü, bize her defasında işlem yaptıracak ve olası zararların yanında yüksek komisyon bedelleri ödememize neden olacaktır. Bu nedenle geniş zaman aralıklarında yapılan analizler sonucu yapılan işlemler daha güvenlidir. Ayrıca, sürekli yapılan işlemler dikkat dağınıklığı oluşturacağından, kötü bir risk/getiri dengesi oluşturmamıza neden olabilir. Sonuçta, kısa vadeli işlemler yeni yatırımcılara önerilmez.
III. Piyasadan İntikam Almaya Çalışmak
İntikam işlemi, piyasada uğranılan kaybı telafi etmek için yapılan bir hatadır. İşlemlerinizi gerçekleştirirken duygularınızla hereket etmekten uzak durmalısınız. Çünkü işler yolunda giderken ve küçük gel-gitler oluşurken sakin kalınabilir ancak işler kötüye gittiğinde ortalığı birden panik kaplar. Bu durumdayken bile plana sadık kalınmalıdır ki zararlarınız daha da büyük bir hal almasın.
Kendinizi analitik bir yaklaşımla kontrol etmelisiniz. Aksi halde, daha önce yapılan analizlerin hiçbir önemi kalmaz. Yapılan her hatada sakinliğinizi korumalı ve oluşan soruna bir aksiyon oluşturmalısınız. Duygusal karar almaktan kaçınmalı ve analitik odağınızı koruyarak mantıklı reaksiyonlar vermelisiniz.
Sizi yoracak denli bir kayba uğramak, daha fazla kayba uğramanıza sebebiyet verebilir. Bu nedenle belli bir süre odağınızı toparlamak için piyasalardan uzaklaşabilmelisiniz. Böylece, yeniden işlemler açabilmek için kendinizi toparlayacak süreye sahip olacaksınız.
IV. Alınan Kararda İnatçı Olmak
Fikrinizi değiştirmekten çekinmeyin, çünkü piyasa koşulları sürekli değişmekte. Eğer ki başarılı olmak istiyorsanız, bu duruma ayak uydurmak zorundasınız. Çünkü piyasalar her zaman değişimini sürdürecektir.
Önemli olan değişimlerin farkına varabilmek ve uyum sağlayabilmektir. Ancak elinizdeki strateji, bir piyasa koşulunda gayet iyi iş çıkartırken başka şartlarda işinize yararamıyor olabilir. Bu nedenle, attığınız her adımda bir şeyin eksik olabileceğini düşünmenizde yarar var ve böylece eksikliklerinizi sürekli olarak denetim altına alarak tamamlayacaksınız.
Stratejinizde uyguladığınız argümanların olası zayıf yönlerini fark edebilmek için karşıt argümanlar oluşturarak düşünmek, elinizi güçlendirecektir. Ancak bu şekilde kapsamlı bilgi ile kararlarınızı alabilir ve yanlılığa engel olabilirsiniz. Bilişsel yanlılıklar kararlarınızı doğru yönde alabilmenizde size engel olabilir ve görüşlerinizi olumsuz yönde etkileyebilir.
V. Olağan Dışı Piyasa Koşullarının Göz Ardı Etmek
Piyasalarda oluşan gelişmelere karşı teknik analiz araçları yeterince güvenilir olmayabilir. Siyah kuğu olayları, kişisel duygusallıklar ve kitle psikolojisi, piyasa üzerinde önceden öngörülemeyen etkilere neden olur. Bu etkiler sonucu oluşan aşırılıklar piyasa üzerinde dengesizlik yaratabilir.
Örneğin, bir momentum göstergesi olan Göreceli Güç Endeksi RSI değeri 30'un altında ise varlığın aşırı satıldığı kabul edilir. Ancak bu tamamen doğru değildir. Çünkü, piyasa momentumu halen satıcıar tarafından belirlenmektedir. Bu da demek oluyor ki satıcılar, alıcılardan daha güçlüdür ve bu durum bir süre daha devamlılığını koruyabilir. Sonuçta, RSI göstergesi olağanın dışında gelişen piyasa koşullarında uç seviyelerde ilerler. Mümkün oldukça aşırı değerler almaya devam eder ve bir trend değişimi olacağının sinyalini veremez.
Üst değerler gösteren teknik araçlara öylece bağlanmak, sermayenizi yitirmenize neden olabilir. Unutmayın ki tüm bu araçlar yararlanmanız için geliştirilmiştir ve bir amaç halini asla almamalıdır. Özellikle öngörü dışında gelişen her olay karşısında kullanılan her araç, kaos teorisine göre söz konusu bir kaos ortamının oluşması nedeniyle anlamını yitirebilir. Düzensizlik tarafının düzenlilik tarafına göre güçlü olması, akılcı araçların kullanılabilirliğini kısıtlayabilir. Bu nedenle tek bir araca bağlı kalmaksızın etkenlerin etkisine karşı olabildiğince hazırlıklı olmamızı sağlayan araçların tümünü kullanabilmeliyiz.
VI. Teknik Analizin Bir Olasılık Hesaplama Aracı Olduğunu Unutmak
Teknik analiz araçları piyasalarla ilgili bir kesinlik sunmaz, olasılıkları görmenize yardımcı olur. Bu anlayışa göre, teknik analize göre aldığınız pozisyon ile piyasanın aynı yönde hareket etmeyebileceği anlamına gelir.
Araçlarınız belki de piyasanın aşağı ya da yukarı yönde ilerlemeye başlayacağını gösterebilir ancak bu durum gelecek için kesinlik ifade edemez. İşlemlerinizi gerçekleştirirken en başta bunu bilmelisiniz.
Piyasanın analizlerinizi takip edeceği düşüncesine asla kapılmayın. Aksi halde büyük pozisyonlara girmeye meyleder ve hatta tüm portföyünüzü tek bir pozisyona sokarak finansal kayıplara mağruz kalabilirsiniz.
VII. Diğer Yatırımcılara Göre Hareket Etmek
Bir beceriye sahip olmak için öncelikle o konu hakkında yeteneklerimizi geliştirmeliyiz. Bu durum söz konusu piyasalar olduğunda zorunluluk konusunda daha da anlam kazanır. Sonuçta, öğrenmenin en mantıklısı, konusunda tecrübeli kişileri takip etmek düşüncesine kapılırız.
Bu doğru olabilir, ancak başarılı olma konusunda tutarlı olmak istiyorsak bir yerden öğrenmeye başlamalı ve güçlü-zayıf yönlerimizi görmeliyiz. Sonuçta, bir başkası için harika işleyecek bir strateji, bir diğeri için anlamsız olabilir. Piyasalarda kazanmanın pek çok yolu olduğundan, kendi stratejimizi kendimiz belirlemeliyiz.
Başkaların yaptığı analizlere göre alım satım yapmak belki birkaç defa işe yarayabilir ancak bu duruma bağımlı hale gelirsiniz. Bu, işinize uzun vadede bir istikrar sağlamayacaktır. Çünkü diğer kişilerin alım satım kriterleri ile sizin kriterlerinizin uyuşup uyuşmaması konusunda herhangi bir kesinlik yok. Yatırımcılar arasında sözü önemsenen ve itibarı bulunan kimselerin neler yaptığı hakkında merakınız her ne kadar doğal olsa da kimsenin sözünü adeta bir Tanrı kelamı olarak algılamayın.
Bir başka konu ile yeniden görüşmek dileğiyle, sağlıcakla.